“Ze zeiden gewoon NEE!”, rapporteert mijn broer verontwaardigd na een telefoongesprek met mam om een weekendje weg samen te plannen. “Tja, dan zal ze ‘nee’ bedoelen, vrees ik.”
“Ja maar, zo kunnen ze niet meer tegen mij praten. Ik weet dat ze mijn ouders zijn, maar dit is vroeger niet meer. Ik ben nu dertig, we zijn allemaal volwassen mensen. Ze kunnen mij niet gewoonweg iets ontzeggen.”
Daar moest ik even over denken. Is dat zo? Krijgen je ouders een nieuwe rol zodra je de dertig bent gepasseerd? Kunnen ze je niet meer terechtwijzen? Niet meer “het is nee, en daarmee basta” zeggen? Of “ik tel tot drie en dan wil ik dat je…”? Nee, die laatste misschien niet. De oudste pedagogische truc uit de doos. Daar zijn we voorbij. En ja, natuurlijk zijn de rollen anders. Jij wordt ouder, zij worden ouder. En dat merk je niet alleen aan de verhoudingen in welles-nietes gesprekken. Ze worden ouder. Af en toe piepen de trekjes van echte oudjes al als verrassing naar buiten. En sommigen gewoontes zijn structureel veranderd, afgestemd op hún nieuwe levensfase.
Die van 65 plus, in mijn geval.
Van die dingen, die je duidelijk zeggen: jep, een dagje ouder. Wat denk je van:
• Zodra je de drempel van de voordeur binnen bent, word je aan je jas naar de dichtstbijzijnde computer, smartphone of tablet getrokken om daar Een Groot Probleem op te lossen. “Ja, die Bolcom en Amazon, die kruipen gewoon zelf in je computer en zetten zich in de bladwijzer, automatisch. Dat heb ik zelf niet gedaan, die komen daar gewoon vanzelf, opeens. Zover gaat het tegenwoordig.” / “Nee die spam mails kun je niet verwijderen, die blijven komen” - Maar wat als je op ‘blokkeer’ drukt? - “Nee, dat werkt niet, die blijven komen” - Maar wat als je op ‘markeren als spam’ drukt? - “Neeee, dat werkt allemaal niet, die blijven komen, daar kom je nooit meer vanaf, daar kun je gewoon niet tegenop, ik heb al alles geprobeerd.” - Ook op ‘blokkeren’ drukken? - “Neeee, dat werk toch allemaal niet.”
• Opgelicht worden op Facebook, door een superslim gerichte advertentie op Wolky sandalen liefhebbende dames van middelbare leeftijd. De nieuwe ‘gloednieuwe pannen’ verkopers aan de deur, maar dan digitaal. “Ik heb ze al maanden geleden gekocht, ik zag ze op Facebook. Hele mooie, kijk. Zo’n fijne sandalen”, terwijl ik kijk naar een fake ad met heel veel boze smileys en verontwaardigde reacties eronder van andere Wolky sandalen kopende dames van middelbare leeftijd die precies even opgelicht zijn.
• Racistische opmerkingen. Ze waren jong in de seventies, dus je zou zeggen dat vrijheid en gelijkheid diep in hun systeem zit, samen met geloof in een goede wereld en onbevooroordeeldheid. Niets is minder waar, nu ze ouder worden. De rechtsheid spat over de keukentafel, wanneer de laatste aflevering van Opsporing Verzocht wordt besproken. Dat programma zou verboden moeten worden voor 60 plussers, gewoon een kijkwijzer op zetten. Net als het journaal.
• Anderen verwijten waar ze zelf aan lijden, een aantonend stuitend afnemende zelfreflectie. “Dat is echt een eigenwijze.”
• Denken dat iedereen tegen hen is, of hen in het ootje willen nemen. “Die mensen gaan expres daar wandelen waar niemand komt, omdat ze weten dat ik daar met de hond ga wandelen.” - Ehh, dat lijkt me sterk, die mensen willen ook gewoon ergens rustig wandelen, net als jij – “Nou, als je dat denkt, ben je wel heel naïef.” (‘naïef’, de standaard benaming voor mensen die positief zijn, of mild op z’n minst.)
• In de herhaling vallen. Exact hetzelfde verhaal aanhoren dat je vorige week al hoorde, in exact dezelfde woorden. Meestal over iemand anders.
• Spullen en/of eten aansmeren om mee naar huis te nemen. Tegenwoordig neem ik het aan om rechtstreeks in de kringloop-doos te droppen. De spullen dan, niet het eten.
• Bijna niet tussen het compulsieve tablet-spelletjes-spelen door komen, als je met je moeder wil praten. WANT.MOET.WORDFEUD.EVEN.FARM.VILLE.– “Ja schat, zei je iets?” Ach, het leven van een dertig plusser is zo slecht nog niet. Maar oppassen voor die zestig plussers.